Het Agentschap Zorg en Gezondheid lanceert in november een site rond ventilatie. Ze vrezen namelijk voor de luchtkwaliteit in onze huizen nu de verwarming naar omlaag gaat én elk hoekje en spleetje dicht geplamuurd wordt om te besparen. “Het klinkt tegenstrijdig, maar de ramen moeten ook deze winter meermaals per dag open. Zelfs al kost energie veel. Maar anders riskeer je vochtproblemen in huis én zo ook gezondheidsproblemen.”

De chauffage een graad naar beneden, ramen en deuren dicht, verwarm enkel de ruimte die je gebruikt en tochthonden of -strips die moeten voorkomen dat er deze winter ook maar een kilowatt energie verloren gaat. Het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid ziet de tips om te besparen ook al wekenlang passeren maar ze baren hen ook zorgen. “Mensen willen hun woning volledig dichtmaken, wat we begrijpen in deze tijden”, zegt Sofie Vandenbroeck, Medisch Milieudeskundige van het Agentschap Zorg en Gezondheid. “Maar het zorgt er ook voor dat het risico op vochtproblemen én slechte luchtkwaliteit verhoogt. Mensen die nooit eerder zo’n problemen hadden kunnen die nu wel hebben. De boodschap klinkt dezer dagen vreemd maar de ramen moeten dagelijks even open. Zelfs al is de energie duur.”

Met de site gezondbinnen.be zal het Agentschap vanaf november verschillende tips geven over hoe mensen zonder automatische ventilatie in huis – wat er best veel zijn – deze energiezuinige tijden toch gezond doorkomen. Dit zijn de gouden regels:

Laat de temperatuur niet onder de vijftien graden zakken

“onder de vijftien graden neemt de kans op condensatie enorm toe. Hoe kouder de lucht, hoe minder vocht die kan bevatten. Dan slaat vocht neer op muren of meubelen, wat schimmel oplevert. Het is dus belangrijk om net in de ruimtes die je niet gebruikt en waar als besparingstip aangeraden wordt om ze niet te verwarmen, de chauffage toch nu en dan eens op te zetten.”

Badkamerdeur dicht én raam open na het douchen

“Een fout die veel mensen maken: ze douchen of nemen een bad en laten daarna de badkamerdeur openstaan. Maar zo komt de vochtige lucht van het douchen in de rest van de woning terecht én vaak is dat in de nabijgelegen slaapkamers waar er geen verwarming is, de temperatuur laag is én dat vocht dus ook neerslaat. Laat de badkamerdeur dus dicht. Wie geen ventilatiesysteem heeft in de badkamer, opent best het raam even zodat de vochtige lucht langs daar kan ontsnappen. Een goeie graadmeter: wacht tot de spiegel niet meer aangedampt is en liefst nog ietsje langer.”

Elke dag meermaals ramen open terwijl verwarming uit is

“Zelfs als het buiten koud is, moeten de ramen nog steeds dagelijks enkele keren open. Dat hoeft niet lang te duren en je doet dat het best door er meerdere te openen, zo is er een snelle circulatie en wordt de lucht in huis ook het snelst ververst. Dat moet ook wanneer het buiten vochtig is, want het gaat niet alleen over  vocht uit  huis laten verdwijnen, maar ook over de luchtkwaliteit.   Als je de ganse dag in huis bent met de ramen en deuren dicht, gaat de kwaliteit van de lucht naar beneden. Zorg er wel voor dat de verwarming uitstaat wanneer je verlucht, anders stook je voor niets.  Zeker nu is dat zonde. Her en der lees  je ook dat verse lucht makkelijker opwarmt zodat verluchten je ook minder geld kost. Dat klopt niet, verluchten kostje wat, maar het is nu eenmaal nodig voor de gezondheid.”

Opgelet met strijken en de was drogen

“Mensen beseffen dat vaak niet, maar als je in de winter in huis je was droogt of strijkt, dan komt er zeer veel vocht in de lucht. Zorg in beide gevallen voor voldoende ventilatie in die ruimte. In een berging de was drogen, is ook geen goed idee omdat de temperatuur daar vaak laag is. De was droogt niet goed en er komt condensatie.”

Na het poetsen de ramen open

“Hetzelfde principe als bij het strijken of drogen van de was: poetsen brengt vocht in huis. Verlucht daarna zeker de woning even.”

Potten dicht in de keuken en dampkap aan

“Koken verspreidt ook veel vocht. Doe daarom de potten dicht én zet de dampkap op. Zelfs al verbruikt die wat elektriciteit. Anders blijft dat vocht in de keuken hangen.”

Slaap met het raam open als dat kan

“Je slaapkamer goed verluchten, is belangrijk, maar als je dat na het slapen doet, haal je daar zelf

minder voordeel uit. Tijdens het slapen produceert een mens namelijk zeer veel vocht. Slaap daarom als het kan met het raam open, dan stapelt dat vocht zich niet op in de kamer. Is het buiten écht te koud, zet dan toch zeker de deur van je slaapkamer ’s nachts open.”

Wees zuinig met tochthonden

“Je wil natuurlijk alle warmte in de kamers houden, maar zorg er toch altijd voor dat er een zekere luchtcirculatie is in huis. Leg dus niet aan elke deur een tochthond.”

Meten is een beetje weten

“Een C02-meter vertelt je wat de kwaliteit van de lucht is en wanneer de ramen even open moeten.

Normaal is 900 de norm, maar in deze energiecrisis kan het misschien wel naar 1200. Een vochtmeter – die is goedkoper – kan je ook helpen om te weten wanneer je een raam best open zet, maar zegt niets over de kwaliteit van de lucht, enkel over het vochtgehalte. Tijdens de winter is de ideale vochtigheid tussen de 30 en 55 procent. Vanaf 70% heb je een hoger risico op schimmels in de woning.”

Gebruik geen javel om schimmel te verwijderen

“Als er door condensatie toch ergens schimmelvorming is, verwijder je die het best met allesreiniger. Javel hoeft niet, ook dat komt de luchtkwaliteit in huis niet ten goede. Droog de muur na het reinigen mooi af. De schimmel is daarmee weg, maar de oorzaak niet. Zie wat het probleem kan veroorzaken.”

Bron: gva, 21 oktober 2022